Vậy là ngày hôm nay, 27.10.2018, Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội 2018 (HANIFF 2018) chính thức khai mạc. Trong ngày đầu tiên của HANIFF 2018, mình xem 2 bộ phim, đó là Shoplifters (Kẻ trộm siêu thị) của điện ảnh Nhật Bản và Salt Is Leaving The Sea (Muối đang rời xa biển) của điện ảnh Indonesia.
Bài viết này mình sẽ review ngắn gọn 2 bộ phim này.
Shoplifters – Những kẻ bị bỏ rơi
Họ không cùng chung một dòng máu, nhưng họ chính là 1 gia đình, gắn bó hơn bất cứ gia đình nào khác, bởi họ có 1 điểm chung:
Họ là những kẻ bị bỏ rơi.
Shoplifters xoay quanh một nhóm những người sống như gia đình, bao gồm một người bà, một người chú lớn tuổi, một người cô lớn tuổi, một người cô trẻ, một đứa bé trai và mở đầu phim, gia đình này nhận thêm 1 đứa bé gái nhỏ tuổi hơn đang đi lang thang và đói rét. Họ sống trong một ngôi nhà ổ chuột chật hẹp bằng đồng tiền lương hưu ít ỏi của bà già. Để mưu sinh qua ngày, họ phải làm những công việc lao động tay chân nặng nhọc, những công việc không lành mạnh và dĩ nhiên, ăn trộm siêu thị và các cửa hàng tạp hóa, như tiêu đề của bộ phim.
Vẫn giữ phong cách bình dị, mộc mạc, chân thực thường thấy ở các tiểu thuyết và phim Nhật, Shoplifters kể một câu chuyện cảm động về các thành viên trong gia đình không cùng dòng máu này, mỗi người một quá khứ, một nỗi buồn riêng nhưng họ đều bị bỏ rơi và số phận đã đưa họ đến với nhau để trở thành một gia đình. Gia đình đó không sung túc, gia đình đó thiếu giáo dục, gia đình đó làm những việc đáng xấu hổ nhưng ít ra, chính những người không cùng dòng máu ấy lại đem đến tình yêu cho nhau mà gia đình thực của họ không bao giờ có thể đem lại.
Dẫu vậy, lối đi cho các nhân vật ở phần cuối bộ phim như một kết quả đã định trước. Họ, mỗi người đi một ngả. Có người chết đi, có người phải vào tù, có người tiếp tục cuộc sống cũ, có người trở về với gia đình, có người có cuộc sống mới… Có người hạnh phúc, có người buồn đau, nhưng dù thế nào đi nữa, đến phân cảnh cuối của bộ phim, cậu bé đã lặng thầm gọi người “chú” một tiếng “cha”, dù cho hai “cha-con” có thể mãi mãi không gặp lại nhau nữa.
Shoplifters có quy tụ một dàn diễn viên tài năng, với các nhân vật mỗi nhân vật có tính cách riêng, để lại ấn tượng sâu sắc riêng để làm nên một câu chuyện cảm động về gia đình lạ lùng này. Có lẽ bởi vậy, Shoplifters đã chiến thắng Cành Cọ Vàng tại Cannes Film Festival vừa qua.
Salt Is Leaving The Sea – Ám ảnh và nuối tiếc
Khác với shoplifters, Salt Is Leaving The Sea là bộ phim ít người biết đến, cũng như không có những giải thưởng danh giá như shoplifters. Ban đầu, mình lựa chọn xem the Salesman vào tối hôm nay, nhưng số lượng vé bên Rạp Quốc Gia đã đủ, vả lại cũng xem the Salesman rồi nên quyết định lựa chọn phim khác. Mình chọn Salt Is Leaving The Sea vì ấn tượng cái tên, ngoài ra cũng muốn thử xem 1 bộ phim điện ảnh Đông Nam Á. Thú thật, mình không đánh giá điện ảnh Đông Nam Á quá cao, LHP lần này cũng chỉ xem 3 phim của Đông Nam Á, bao gồm 1 Việt Nam (ban đầu tính xem lại cả Song Lang nữa nhưng hết vé), 1 Campuchia và 1 Indonesia. Vì không đánh giá quá cao nên mình cũng không kỳ vọng cao.
Vậy nhưng Salt Is Leaving The Sea thực sự là một bất ngờ với mình. Thậm chí, nếu có kỳ vọng cao hơn nữa thì mình tin rằng Salt Is Leaving The Sea vẫn sẽ thuyết phục được mình.
Bộ phim mở đầu khá chậm, có thể khiến nhiều người xem cảm thấy nản, nhưng khi câu chuyện đã giới thiệu xong background và đi vào guồng thì mình hoàn toàn bị cuốn vào chuyện tình của hai nhân vật chính. Họ là những người ở trong tu viện Công giáo tại “quốc gia Hồi giáo” Indonesia. Họ là một Sơ trẻ (Sister) và một Cha xứ (Father). Giữa một môi trường khép kín, hai con người trẻ có tình cảm với nhau và đưa đẩy nhau, dẫu cho giữa họ là rào cản vô hình của tôn giáo và đức tin. Họ yêu nhau nhưng không dám nói, họ phân vân và bối rối với tình cảm của mình, họ đưa đẩy nhau bằng những hành động khi yêu thầm, con người ta thường thế, họ từ chối và lảng tránh nhau… Tất cả diễn ra một cách tự nhiên, không gượng ép, cho tới khi lý trí không cưỡng lại được con tim, họ đến bên nhau một cách trần trụi nhất.
Đó cũng là khi “muối đang rời xa biển”. Những hành động của Cha và Sơ là điều ngăn cấm trong Công giáo, họ không được làm như vậy vì đó là tội lỗi. Sơ phải giữ mình, và Cha cũng thế. Vì đức tin, họ phải rời xa nhau ngay khi vừa được ở bên nhau, hòa quyện vào nhau. Và khi muối rời xa biển, thì biển không còn là biển nữa. Phân cảnh ấn tượng nhất chính là khi Sơ thú tội trong phòng kín với một Cha xứ rằng mình đã yêu một Cha xứ, mà không biết rằng ở phía bên kia chính là Cha xứ mà mình đang yêu.
Có thể nói Salt Is Leaving The Sea đã kể một câu chuyện tình yêu không hoàn hảo, không trọn vẹn, sai người sai thời điểm ngay từ khi nó bắt đầu và có thể dự cảm một kết thúc không mấy tốt đẹp. Có lẽ vì thế mà Salt Is Leaving The Sea khi khép lại đã để lại cho mình một nỗi ám ảnh và nuối tiếc, cứ đeo bám tâm trí ngay cả khi đã bước ra khỏi rạp.
Một điều đáng bất ngờ khác bên cạnh cốt truyện, đó là Salt Is Leaving The Sea có hình ảnh vô cùng lôi cuốn. Bộ phim có bối cảnh đẹp, chỉn chu tới từng chi tiết; góc quay tĩnh, đa phần sử dụng góc toàn và trung; cùng với đó là màu phim đậm chất điện ảnh. Xem toàn bộ các cảnh phim, mình có cảm tưởng đây là 1 bộ phim nghệ thuật đẳng cấp Thế giới, với 1 đạo diễn đầy cá tính kiểu như Wes Anderson hoặc chỉn chu như Tom Hooper, khó có thể ngờ rằng đó là 1 bộ phim đến từ nền điện ảnh của một nước “anh em” với Việt Nam ta, trong khi điện ảnh nước nhà đa số vẫn còn toàn phim “hài nhảm”, hiếm khi có được những phim nghệ thuật tầm cỡ như “Song Lang”, “Đập Cánh Giữa Không Trung”, “Áo Lụa Hà Đông”, “Cánh Đồng Hoang”…
Nhìn chung, mình rất thích Salt Is Leaving The Sea. Với việc đó là 1 bộ phim Indonesia, có lẽ cơ hội để mình được xem lần 2 cũng không cao, bởi vậy, việc lựa chọn xem bộ phim này là hoàn toàn đúng đắn.
P/S: Bộ phim “vô danh” tới nỗi mình đã search IMDb và Google nhưng không thấy thông tin gì về phim này, thậm chí không tìm được trailer, poster hay ảnh chụp cảnh phim. Có lẽ càng như vậy, trải nghiệm được xem bộ phim này càng trở nên quý giá.
Kết thúc ngày thứ nhất của chuỗi LHP, mình đã được xem 2 bộ phim rất hay và đang mong chờ những bộ phim tiếp theo tại LHP lần này.
#byAnhDinh 